Raport tej właśnie komisji ekspertów był podstawą oskarżenia i centralnym punktem procesu. Wynikało z niego, że Williams Ayrtona opuścił tor wskutek pęknięcia drążka kierowniczego, a ponadto, że stan techniczny toru przy Tamburello przyczynił się do tego, że Brazylijczyk zdołał zredukować prędkość z 309 jedynie do 208 km/h. Według oceny komisji, gdyby warunki były optymalne, Senna zwolniłby do 170 km/h, zanim uderzył w ścianę.

Podnoszono też głosy, że powodem wypadnięcia z toru był błąd kierowcy. Michael Schumacher powiedział: "Na pierwszym okrążeniu po restarcie Williams Ayrtona mocno 'dobijał' na wybojach przy Tamburello. Na okrążeniu, na którym doszło do wypadku, było jeszcze gorzej. Wydawało mi się, że Williams dziwnie odbił się od wyboju, po czym pojechał na wprost.Podwozie dotknęło toru, samochód stanął bokiem i mu uciekł [dosł. 'he lost it']."
Schumacherowi pośrednio odpowiedział Keke Rosberg, były Mistrz Świata Formuły 1: "Tamburello jest i zawsze było zakrętem, na którym serce podchodziło do gardła ze strachu, że coś pójdzie nie tak. Łuk ten pokonuje się pełnym gazem, z prędkością przekraczającą 300 km/h, a na zewnętrznej praktycznie w ogóle nie ma miejsca na ewentualne wyhamowanie. Ale nie jest to TRUDNY zakręt - po prostu skręcasz i utrzymujesz kierunek. Nigdy nie było to miejsce, w którym kierowca, nie mówiąc już o kierowcy o tak wielkich umiejętnościach, jakie posiadał Senna, wypadłby z toru z powodu własnego błędu." 

Kolejna teoria pojawiła się tuż przed rozpoczęciem postępowania sądowego. Brytyjski "Sunday Times" opublikował zdjęcia znanego fotografa zajmującego się tematyką F1, Paula-Henri Cahier`a. Na jednym z nich widoczny jest Williams Senny, kilkaset metrów za linią start-meta (zdjęcie obok). Tuż przed bolidem  na torze leży jakiś niebieski przedmiot, prawdopodobnie część rozbitego przy starcie Benettona J.J. Lehto (jak sugerował autor publikacji). Cahier poinformował, że zdjęcia zostały zrobione na siódmym okrążeniu, a więc na tym, na którym doszło do wypadku, i że przekazał je od razu teamowi Williams oraz firmie Renault. Autor artykułu, niejaki Peter Windsor, zasugerował, że Senna, widząc przeszkodę, gwałtownym ruchem ją ominął, następnie samochód uderzył w wybój i kierowca stracił nad nim kontrolę z powodu niskiego ciśnienia w zimnych jeszcze oponach. Należy z całą mocą uznać tę teorię za całkowicie bezpodstawną. Po pierwsze, zdjęcie zrobiono około 500 metrów przed miejscem, w którym Williams zjechał z toru. Po drugie, kamera umieszczona na aucie Senny nie potwierdza twierdzenia, że jakoby omijał on gwałtownie jakiś przedmiot po drodze do Tamburello. Również ośmiu naocznych świadków, pełniących podczas wyścigu funkcje porządkowych, zeznało przed sądem, że Williams wypadł z trasy pojechawszy idealnie na wprost, i że nic nie leżało na jego drodze. Po trzecie, opony Senny były wystarczająco ciepłe, by kontynuować wyścig w bardzo dobrym tempie, czego dowodem jest poprzednie, szóste okrążenie, na którym Brazylijczyk wykręcił bardzo dobry czas, 1'24''887. Czas ten został poprawiony tylko przez dwóch kierowców i to pod koniec wyścigu, kiedy kierowcy wieźli już mniej paliwa i bolidy były dużo lżejsze.
"Sunday Times" zaoferował także inną, jeszcze bardziej niedorzeczną teorię. Napisano, że Senna mógł zemdleć dojeżdżając do Tamburello z powodu swojego nawyku wstrzymywania oddechu. "Na dowód" tej koncepcji przytoczono historię jakiegoś (nie określonego) przyjaciela Ayrtona, który w celu wyjaśnienia przyczyny wypadku udał się do (również nie określonego) jasnowidza. Jasnowidz powiedział, że wypadek nie został spowodowany przez samochód, ale przez samego Sennę, który "miał kłopoty z oddychaniem". Niezidentyfikowany przyjaciel Ayrtona opowiedział o tym swemu znajomemu, który niegdyś pracował z Senną. Ten ujawnił wtedy, że Senna, kiedy sytuacja na torze była trudna, rzekomo miał nawyk wstrzymywania oddechu na całe okrążenie, co podwyższało próg wrażliwości jego zmysłów i poprawiało kontrolę zachowań samochodu.
Na tę rewelację natychmiast zareagowała największa brazylijska stacja telewizyjna: "Co do rzekomego nawyku Senny, dotyczącego oddychania: Ayrton Senna był najsprawniejszą osobą wśród kierowców F1. Technika, której używał, nie polegała na wstrzymywaniu oddechu, wręcz przeciwnie!
Czy ktoś, przy takim wysiłku psychofizycznym, jaki związany jest z kierowaniem bolidem Formuły1, mógłby wstrzymać oddech aż na półtorej minuty?
Ponadto, zarówno ślady hamowania, jak i zapisy telemetryczne zespołu Williamsa [raczej firmy Renault - A.J.] świadczą o tym, że Senna desperacko hamował i co najmniej dwa razy, tuż przed uderzeniem w ścianę, zmienił bieg. Stanowi to niezbity dowód na to, że był przytomny i że nie zemdlał."
Na koniec należy dodać, że Windsor, autor tej publikacji, "wybielającej" przecież drużynę Williamsa, jest serdecznym przyjacielem jej szefa, Franka Williamsa. Był nawet z nim w samochodzie, kiedy doszło do wypadku, który pozostawił Williamsa kaleką. Tym bardziej za niesmaczne należy uznać opublikowane w "Sunday Times" bzdury.

Jak pisałem wyżej, problemem osiowym procesu sądowego, który miał wyjaśnić przyczynę tragicznego wypadku przy Tamburello, był raport i wnioski komisji ekspertów, powołanej przez prokuratora. Inne teorie, zdaniem sądu, nie zasługiwały na uwagę. Podsądni z zespołu Williamsa i ich obrońcy podnosili zarzut, że sterowanie w samochodzie Senny działało prawidłowo, a drążek kierowniczy pękł dopiero w momencie uderzenia, nie zaś przed nim. Twierdzenie to opierali na danych telemetrycznych dotyczących skrętu kół i wskazań kontrolki ciśnienia płynu w hydraulicznym układzie kierowniczym. Należy jednak zaznaczyć, że potencjometr, który mierzy wychylenie kierownicy, znajduje się tuż za deską rozdzielczą, prawie na szczycie kolumny kierowniczej, a więc powyżej miejsca, w którym drążek pękł. W związku z tym, sensor notuje raczej ruchy kierownicy, niż skręt kół, który w przypadku pęknięcia kolumny kierowniczej nie występuje, pomimo jej wychyleń. Po drugie, wskazania kontrolki ciśnienia płynu układu kierowniczego, która nie wykazywała żdanych problemów, nie świadczą o tym, że cały system kierowniczy działał poprawnie. Kontrolka ta jest bowiem jedynie pomocniczym instrumentem i reaguje tylko na zmiany ciśnienia płynu, a więc np. na jego wyciek. Nikt jednak nie twierdził, że powodem awarii sterowania był spadek ciśnienia płynu w układzie. Po trzecie wreszcie, niezależne badania dwóch różnych ośrodków badawczych doprowadziły do tych samych wniosków: kolumna kierownicza pękła przed uderzeniem auta w ścianę. Zarzuty Williamsa zostały więc oddalone.
"Mówi się" też, że w momencie, w którym Williams Senny zaczął jechać na wprost, Patrick Head, obserwujący monitory z danymi i wydruki aparatury telemetrycznej, krzyknął "Sterowanie!" , a kiedy Ayrton uderzył już w ścianę, "Co się stało ze sterowaniem?". Nieoficjalnie potwierdzają to pragnący zachować anonimowość pracownicy Williamsa, którzy w tym czasie stali obok Heada.

Drugim czynnikiem, który spowodował śmierć Ayrtona Senny, obok niedbale zaprojektowanej i przeprowadzonej modyfikacji kolumny kierowniczej, był defekt toru w miejscu zdarzenia. Defekt ten polegał na różnicy poziomów między torem a poboczem (run-off area), które "ułożone" było wyżej, niż powierzchnia toru. Ponadto, średnie nachylenie toru wynosiło +3,1%, podczas gdy przeciętne nachylenie pobocza osiągało tylko +2,1%. W następstwie tych różnic Senna nie mógł hamować z optymalną skutecznością, ponieważ jego auto zostało na tej "hopce" wyrzucone w powietrze. Kiedy Williams sunął jeszcze po torze, Ayrton hamował osiągając opóźnienie powyżej 4 G; na betonie poza nim nie zdołał uzyskać więcej niż 0,8 G. Zredukował prędkość do 208 - 218 km/h; gdyby na torze nie było "hopki", mógłby wyhamować do 170 km/h. Takich ustaleń dokonała komisja ekspertów.

Prokurator ustosunkował się też do koncepcji forsowanej przez "Sunday Times": "Chcę wyraźnie powiedzieć, że nie przykładam żadnego znaczenia, z punktu widzenia przyczyn wypadku, do małego, niebieskiego przedmiotu, leżącego na torze przed Tamburello. Dochodzenie ekspertów wykazało, że Sennie nie można przypisać ŻADNEJ WINY. Nie brał narkotyków, nie popełnił błędu w pilotażu, ani nie zemdlał - w przeciwieństwie do rewelacji ujawnianych w prasie brytyjskiej."

Pozwolę sobie też zacytować Pierluigi Martiniego, byłego kierowcę Formuły 1, który wielokrotnie startował w GP San Marino, także w 1994 roku. Jego zeznanie stanowi idealne podsumowanie wersji forsowanej przez oskarżenie (w zakresie awarii sterowania, nie zaś defektu toru), wersji, która została ostatecznie zaaprobowana przez sąd i uznana za prawdziwą. "Taki kierowca, jakim był Ayrton Senna, nie zjeżdża z toru w tym miejscu, jeżeli nie ma kłopotów technicznych. [...] Zakręt ten pokonuje się z prędkością przewyższającą 300 km/h, a na środku toru jest niewielkie wgłębienie, które lekko zakłóca jazdę bolidów. Jednakże 'efekt wybojów' jest całkowicie normalny i powszechny - występuje na każdym torze wyścigowym na całym świecie.
Dwa tygodnie przed GP San Marino byłem wraz z Senną i innymi na torze Imola. Zauważyliśmy mały wybój przy Tamburello [istnieje amatorski film, przedstawiający Sennę, dwa tygodnie przed tragicznym wypadkiem, wyraźnie wskazującego ręką miejsce swojej przyszłej śmierci, jako miejsce potencjalnego zagrożenia - doprawdy, przejmujące! - A.J.]. Obsługa toru świetnie się spisała i wygładziła asfalt w tym miejscu, co było jedyną rzeczą, jaką mogli wówczas zrobić. Podwozia bolidów nadal dotykały w tym miejscu podłoża i ich jazda była zakłócana, ale wystarczało utrzymywać kierunek, by bez kłopotu pokonać łuk.
Trzy tygodnie przed Imolą, podczas GP Pacyfiku w Japonii, rozmawiałem z Ayrtonem, który narzekał na swój samochód. Mówił, że zachowuje się on bardzio nerwowo, a jego kokpit jest zbyt wąski. A Tamburello mógł sprawiać problemy tylko samochodowi, który miał problemy. Ludzie z Imoli zrobili wszystko, co mogli, by dać nam, kierowcom, to, o co prosiliśmy. Nie mogę więc powiedzieć, że to właśnie wybój przy Tamburello spowodował, że Williams wypadł z trasy. Zawsze była tylko jedna linia przez ten łuk i zawsze wszyscy przejeżdżaliśmy przez wybój."

Inaczej twierdzili przesłuchiwani przed sądem inżynierowie Williamsa, Giorgio Stirano i Diego Milen. Według nich (a także oficjalnego stanowiska Williamsa), Senna miał kłopot z nadsterownością po tym, jak uderzył w wybój (podobnie, jak pamiętamy, twierdził Michael Schumacher). Wybój ten, według nich, znajdował się tylko kilka metrów od miejsca, w którym, zdaniem oskarżenia, samochód Ayrtona zaczął schodzić z prawidłowej linii. Inżynierowie utrzymywali, że wskutek nadsterowniości, nos auta skierował się ku wewnętrznej, na co kierowca zareagował kontrą kierownicy w prawo. Korekta jednak okazała się zbyt duża i auto, przejechawszy przez kolejny wybój, wpadło w poślizg i zostało obrócone w prawą stronę, o 9° od idealnej linii. W tym momencie Senna, ich zdaniem, zdecydował się utrzymywać nową linię i hamować najmocniej, jak mógł. Do takich wniosków doprowadziły ich dane telemetryczne i materiały video. Dowodem zaś na to, że drążek kierowniczy nie pękł przed wypadkiem, a dopiero w jego następstwie, miały być "liczne symulacje" przeprowadzone w fabryce. Jednak Frank Williams, bezpośrednio zapytany, przyznał, że po tragedii zmieniono kolumny kierownicze w samochodzie Hilla i w zapasowym.
Na koniec Stirano i Milen stwierdzili, że "winy" za śmierć Senny nie ponosi ani tor, ani sam kierowca; był to, po prostu, zwykły problem, który przeznaczenie zmieniło w tragiczny wypadek.
Zeznania te pozostawały w bezpośredniej sprzeczności z tym, co powiedzieli Forghieri, Lorenzini i Carletti (eksperci), zdaniem których, drążek kierowniczy Senny był już w 60-70% złamany, a po prostu przestał reagować w momencie, kiedy auto najechało na drugi wybój. Jeszcze raz z całą mocą podkreślam, że to właśnie ta wersja została uznana za prawdziwą.

Ważnym momentem procesu było wyświetlenie filmu, który dzięki obróbce w firmie CINECA miał lepszą jakość niż materiały z telewizji RAI. Film ten i tak nie jest pełnowartościowy, ponieważ urywa się na 0,9 sek przed uderzeniem Senny w ścianę, pokazuje jednak dojazd Brazylijczyka do Tamburello i akcje, jakie podejmował, oczywiście aż do chwili, w której film się urywa. O komentarz poproszony został trzeci już Mistrz Świata zeznający w sprawie, Damon Hill (świadek obrony o, jak to określono, "selektywnej amnezji" - ponieważ na wszystkie niemal pytania prokuratora, nawet dość banalne, odpowiadał "nie pamiętam", pamięć wracała mu jedynie w momentach, w których mógł "wybielać" swego pracodawcę, który w sprawie Senny oczywiście był podsądnym). Hill: "Są dwa wyraźne momenty, w których samochód wydaje się być nadsterowny i kierowca zachowuje się dokładnie tak, jak ja bym zareagował, korygując nadsterowność." Zapytany o to, czy nadsterowność była spowodowana stanem toru, czy raczej niskim ciśnieniem powietrza w oponach, Hill odpowiedział, że "Nie należy oddzielać od siebie tych dwóch czynników. Osobiście, mam wrażenie, że auto staje się nadsterowne, kiedy przejeżdża przez miejsce, na którym widać jakieś ślady."
Film pokazał też inną rzecz, która natychmiast obiegła świat. Widać na nim bowiem relatywny ruch żółtego przycisku, umieszczonego na kierownicy Williamsa (zdjęcie z lewej). Ponieważ kamera umieszczona na bolidzie nieprzerwanie przez dziewięć minut przesyłała sygnał do studia RAI i sygnał ten nagrywano, można było na filmie wyznaczyć "wirtualny" tor, po którym poruszał się żółty przycisk w miarę skręcania kierownicy przez całe dziewięć minut. Tor ten, na zdjęciu z prawej, zaznaczono zielonym kolorem. Jednakże kiedy Senna wszedł w zakręt Tamburello, żółty przycisk "obniżył się" i nie poruszał się już po "zielonym" torze, ale po tym, który oznaczono na czerwono. Jest to dowód na to, że kolumna kierownicy zaczęła się bardzo mocno wyginać. Ponieważ w krytycznym momencie film się urywa, nie widać na nim, czy drążek kierowniczy w końcu pękł, jednak ewidentnie rozmiar jego wygięcia (28 mm) moment wcześniej implikuje takie właśnie wnioski. Inżynierowie Williamsa przyznali, że giętkość drążka pozwalała na wygięcie go najwyżej o 15 mm. Natomiast David Coulthard, wówczas jeszcze kierowca testowy zespołu Williamsa, utrzymywał, że takie wygięcie, dochodzące do 3 cm jest całkowicie normalne. Do tej wypowiedzi ustosunkował się Michele Alboreto (były kierowca F1, wówczas już jednak z nią nie związany): "Rzeczywiście, wyginanie się drążka kierowniczego na szybkich zakrętach jest sprawą normalną - jeśli mieści się w granicach 2-3 milimetrów. Żadna kierownica nie przesuwa się o kilka centymetrów. [...] Coulthard ma przed sobą długą karierę w Formule 1. Ludzie z nią związani nie chcą być postrzegani jako wrogowie swego środowiska. Nikt za to nie pójdzie do więzienia i jest to logiczne, bo przecież ten sport niesie ze sobą wielkie ryzyko, którego właściwie nie da się uniknąć. Ale proces musi przynajmniej obronić pamięć dwóch kierowców - mówię też o Ratzenbergerze - którzy nie mogą tu stanąć i bronić swych pozycji. Nie podoba mi się, że w tym wszystkim ludzie starają się przeforsować coś, czego przeforsować się nie da." 

Reasumując, Ayrton Senna nie był w stanie sterować pędzącym Williamsem z powodu zwisającej, bezużytecznej kierownicy i nie mógł efektywnie hamować z powodu właściwości toru, który działał na auto niczym katapulta. Pozostawiło go to bezradnym, mimo wielkich umiejętności i ogromnego talentu. Znalazł się w sytuacji bez wyjścia i przypłacił życiem ludzkie niedbalstwo oraz brak wyobraźni. Sąd uznał wersję forsowaną przez oskarżenie, ale nikogo nie ukarał, nie dopatrując się w postępowaniu podsądnych znamion nieumyślnego spowodowania śmierci. Apelacja została oddalona z powodu braku nowych dowodów (zezwala na to art. 530 § 2 włoskiego Kodeksu Karnego). Nowe dowody nie mogły jednak wypłynąć - wszak czarna skrzynka została zniszczona podczas wypadku (w toku procesu przed I instancją wyszły na jaw okoliczności każące mieć co do tego poważne wątpliwości), a taśma z nagraniem z kamery umieszczonej na bolidzie nie zawierała ostatnich 0,9 sekundy (z czym również wiążą się przerażające podejrzenia).